Trauma kan het aangaan van relaties en het hebben van relaties ingewikkeld maken. Ook kunnen er uitdagingen ontstaan wanneer men uit elkaar gaat. In deze blog neem ik je mee in de knelpunten bij trauma in relaties en geef ik je een aantal tips om ermee om te gaan.

Relaties aangaan

Wanneer iemand getraumatiseerd is kunnen er problemen ontstaan in het aangaan van relaties. Dit kan bijvoorbeeld komen door traumatische ervaringen met vorige partners (zoals narcistisch misbruik), hechtingsproblemen vanuit de kindertijd met de ouders, seksueel misbruik en andere oorzaken die het vertrouwen in anderen kunnen schaden. 

Herhaling van het verleden

Dit soort traumatische ervaringen kunnen ervoor zorgen dat, ondanks dat iemand de ander erg leuk vindt, hij of zij de ander tegelijkertijd niet vertrouwt. “Straks is de ander net zo erg als de persoon uit het verleden!” denkt men dan. Dit kan leiden tot achterdocht, bindingsangst of verlatingsangst, etc. Deze negatieve gevoelens of projecties, worden door de ander als onprettig ervaren, waardoor deze de neiging krijgt om de getraumatiseerde persoon te laten vallen en een andere partner te zoeken. Niet omdat hij of zij de ander niet leuk vindt, maar omdat er geen vertrouwen is en de start van de relatie op projectie berust. De achterdochtige persoon krijgt hierdoor (opnieuw) met afwijzing te maken en heeft vaak niet door waar die afwijzing vandaan komt. Dit kan soms leiden tot hertraumatisering. Duidelijke communicatie is hier erg belangrijk.

Ongeloof

Ook kan het zijn, als iemand misbruikt, mishandeld of verwaarloosd is, dat hij of zij zich minderwaardig voelt. Het is dan voor de getraumatiseerde persoon soms moeilijk om te geloven dat de ander oprecht interesse heeft en de ander echt leuk vindt. Dit ongeloof, met bijkomende onzekerheid, kan ervoor zorgen dat iemand zich plotseling terugtrekt of de start van de relatie saboteert, uit angst voor afwijzing of nieuwe pijn.

Bindings- en verlatingsangst 

Bindingsangst

In de fase van het daten, kunnen mensen met bindingsangst en/of verlatingsangst flink tegen de muur lopen. Iemand met bindingsangst kan overspoeld raken van de intensiteit van iemand anders die verliefd is. Dit kan beklemmend aanvoelen. Ook kan er bij mensen met bindingsangst een soort achterdocht of paranoia ontstaan. Een simpele vraag via de app met “Wat doe je?” kan controlerend overkomen bij iemand met bindingsangst, terwijl diezelfde vraag bij iemand anders gewoon beantwoord wordt zonder problemen. Een vraag uit interesse kan zo worden bestempeld als “gevaarlijk”. Mensen met bindingsangst kunnen bij vrienden heel extravert zijn, maar meer ingetogen worden bij de persoon waarmee ze daten, simpelweg omdat ze niet weten hoe ze moeten omgaan met die overweldigende emoties van liefde.

Verlatingsangst

Iemand met verlatingsangst kan zich daarentegen erg aan een ander vastklampen. Cadeautjes geven, veel aandacht vragen, veel appen, controleren wat de ander aan het doen is. Je kunt je voorstellen dat de combinatie van iemand met verlatingsangst en iemand met bindingsangst hierom in een vicieuze cirkel uitdraait. Mensen met verlatingsangst zoeken continu naar bevestiging, zodat ze zeker weten dat de ander niet weggaat. Het omgekeerde is vaak waarheid, omdat ze met dat claimende en controlerende gedrag juist de ander verstikken en wegduwen. Mensen met verlatingsangst kunnen please-gedrag vertonen, hun mening veranderen, zich anders voordoen dan ze zijn (bijvoorbeeld overschreeuwen), om er maar voor te zorgen dat de ander blijft. De focus ligt te veel op de ander en dit wordt voor de ander uiteindelijk erg benauwend.

Combinatietype

Tenslotte kan een combinatie-type van bindingsangst en verlatingsangst bestaan binnen een persoon. De hoofdlijn is dan dat de persoon zo bang is gekwetst te worden doordat de ander weg zou gaan, dat ze zelf dan dus maar wegvluchten, om het leed vroegtijdig te voorkomen. Zo houdt iemand controle op de situatie en op het verdriet en de pijn die hij/zij wil vookomen.

Persoonlijkheidsproblematiek

Mensen met bindingsangst en/of verlatingsangst komen vaak in een push-pull-dynamiek terecht. Dit is ook vaak terug te zien bij persoonlijkheidsproblematiek. Denk hierbij aan Borderline-, Narcistische, Vermijdende- en Afhankelijke persoonlijkheidsstoornissen. Ook zonder persoonlijkheidsstoornis kunnen mensen een vermijdende-, angstige- of angstig-vermijdende hechtingsstijl hebben en dezelfde problemen ervaren.

In alle gevallen is het verstandig om een professional te raadplegen die verstand heeft van hechting, interpersoonlijke dynamiek en eventueel van persoonlijkheidsproblematiek. Schematherapie, relatietherapie, dynamische interpersoonlijke therapie (DIT) en transactionele analyse (TA) zijn bruikbare methoden voor het werken aan relaties waarbij trauma in het spel is. In alle gevallen blijft de regel: hoe pijnlijk en ongemakkelijk het gesprek ook is, blijf duidelijk met elkaar communiceren over wensen en verlangens, maar ook over grenzen.

Ben je blij met onze blog en wil je jouw waardering laten blijken? Schroom dan niet om een donatie te doen via PayPal, zodat de blog kan blijven bestaan. We waarderen dat enorm!